-
Tasviriy san’at
Tayanch tushunchalar: kitobat, tasviriy san’at, xattotlik, musavvirlik, Hirot maktabi. Kitobat san’ati.XV asrda kitobat san’ati, ya’ni qo‘lyozma asarlarni ko‘chirib yozish va u bilan bog‘liq bo‘lgan xattotlik, musavvirlik, lavvohlik va sahhoflik san’ati ham nihoyatda yaxshi taraqqiy etdi. Lavvohlik – lavha chizish Sahhoflik – qog‘ozni sahifalash va kitobni muqovalash Bosmaxona va kitob nashr etish hali vujudga kelmagan zamonda…
-
Diniy bilimlarning rivojlanishi
Tayanch tushunchalar: hadis, kalom ilmi, fiqh, din, tasavvuf, tariqat, mafkura Imom al-BuxoriyDunyoviy fan olimlari bilan bir qatorda IX asrda islom ta’limotining takomili yo‘lida movarounnahrlik muhaddis ulamolarning ham xizmati katta bo‘ldi. Bu borada, ayniqsa, Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriy (810–870) va uning zamondoshi hamda shogirdi Abu Iso Muhammad at-Termiziy (824–894)ning hissasi nihoyatda buyukdir. Imom al-Buxoriy islom ta’limotiga…
-
Movarounnahr va Xorazmning madaniy hayoti
Tayanch tushunchalar: “Bayt ul-hikma”, “Dor ul-hikma va maorif”, buyuk allomalar, arab tilining ahamiyati “Bayt ul-hikma”IX–XII asrlarda Movarounnahr va Xurosonda sodir bo‘lgan siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlar mamlakat madaniy hayotiga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Movarounnahr arablar tomonidan istilo qilingach, zabt etilgan boshqa mamlakatlar kabi bu yerda ham Islom dini, arab tili va imlosi joriy etildi. Chunki arab tili xalifalikning…
-
VI–VII asrlarda madaniy hayot
Tayanch tushunchalar: yozuv, diniy e’tiqodlar, san’at, musiqa YozuvBu davrda Sug‘d, Xorazm va Toxariston aholisining alohida-alohida yozuvlari bo‘lgan. Sug‘d va xorazm yozuvlari qadimgi oromiy yozuvi asosida vujudga kelgan edi. Toxar yozuvi baqtriya yozuvi asosida shakllangan bo‘lib, 25 harfdan iborat edi. Xat, hujjat va ayrim axborotlar kabi maktubotlar asosan charm, yog‘och, sopolga va kamdan kam hollarda qog‘ozga…
-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA ILMIY-TEXNIK TARAQQIYOT. ILM-FAN, ADABIYOT, SAN’AT
ITI va uning natijasi XX asrning ikkinchi yarmidagi ilmiy-texnik inqilob so‘nggi yuz yil davomida ilm-fan rivojlanishining qonuniy natijasi bo‘ldi. Bu inqilobning asosiy belgilari tabiiy va sintetik materiallardan mahsulotlarni ommaviy ishlab chiqarish, mashinalardan keng foydalanish, ishlab chiqarishning konveyerli liniyalari, zavod-avtomat va sanoat robotlarini yaratish bo‘ldi. ITI (Industrial taʼlim institutlari) jahonning ilg‘or mamlakatlarini sivilizatsiyaning industrial bosqichidan postindustrial…
-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA BARQAROR RIVOJLANISH VA ETNO-IJTIMOIY MUAMMOLAR
Barqaror xavfsiz rivojlanish muammolari Barqaror rivojlanish — iqtisodiy va ijtimoiy o‘zgarishlar jarayoni bo‘lib, unda tabiiy resurslardan foydalanish, investitsiyalarni yo‘naltirish, ilmiy-texnik taraqqiyotning yo‘nalishini belgilash, shaxsning rivojlanishi va institutsional o‘zgarishlar bir-biri bilan moslashtiriladi, inson ehtiyojlari va intilishlarini qondirish uchun bugungi va istiqbolli imkoniyatlar kuchaytiriladi. Bulardan maqsad, albatta, kishilarning sifatli yashash darajasini ta’minlashdir. Insoniyatning barqaror xavfsiz rivojlanishi ko‘p…
-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA GLOBALLASHUV MUAMMOLARI, HARBIY, EKSTREMISTIK VA EKOLOGIK XAVF – XATARLAR
Globallashuv muammolari Globallashuv (globus — Yer shari) deganda umumjahon iqtisodiy, siyosiy va madaniy integratsiyalashuv va unifikatsiyalashuv jarayoni tushuniladi. Globallashuv obyektiv va tizimli jarayon bo‘lib, jamiyat hayotining barcha sohalarini qamrab olmoqda. Iqtisodning globallashuvi natijasida iqtisodiy yuksalish va inqirozlar umumjahon miqyosida global xarakterga ega bo‘lib bormoqda. Zamonaviy axborot tizimlari moliya kapitaliga juda tez harakatlanish, moliya bozoriga esa…
-
1991 – 2017-YILLARDA AFRIKA MAMLAKATLARI
Shimoliy Afrika Shimoliy Afrika mamlakatlariga Misr, Sudan, Liviya, Jazoir, Tunis, Marokash, Mavritaniya va G‘arbiy Sahroyi Kabir kiradi. Misr sivilizatsiyaviy jihatdan ko‘proq Sharqiy O‘rta dengizga mansub bo‘lsa-da, Afrikaning arab mamlakatlari hayotida katta rol o‘ynaydi. XX asr oxiri–XXI asr boshlarida Misr iqtisodiy rivojlanish, qishloq xo‘jaligi, madaniyatda katta yutuqlarni qo‘lga kiritdi, rivojlangan sayyohlik industriyasini yaratdi, mamlakatning valyuta zaxirasi…
-
1991 – 2017-YILLARDA LOTIN AMERIKASI MAMLAKATLARI
XX asr oxirida Lotin Amerikasi mamlakatlari XX asr oxiriga kelib Lotin Amerikasi mintaqasida 34 ta mustaqil davlat va bir necha qaram hududlar mavjud edi. XX asrning ikkinchi yarmida yuz bergan jadal iqtisodiy o‘sishga qaramasdan, Lotin Amerikasi mamlakatlari jahon siyosatining chekka mintaqasi bo‘lib qolmoqda. Asr oxiriga kelib mintaqada ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning neoliberal modeli oldingi o‘ringa chiqdi. Aslida…
-
1991 – 2017-YILLARDA ISROIL DAVLATI VA FALASTIN MUAMMOSI
Isroilning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi 1947-yili BMT Xavfsizlik Kengashi Falastin bo‘yicha rezolutsiya qabul qildi. Unga binoan 1948-yil 1-avgustdan Falastinda ikkita — yahudiylarning Isroil va arablarning Falastin davlatlarini tashkil qilish tavsiya etildi. Isroil yahudiylarning milliy davlati hisoblanadi. U dastlab yahudiylarning milliy o‘chog‘i, boshpanasi sifatida tashkil topdi va shunday bo‘lib qolmoqda. “Vatanga qaytish to‘g‘risida” gi qonunga koʻra, har qanday…