-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA ILMIY-TEXNIK TARAQQIYOT. ILM-FAN, ADABIYOT, SAN’AT
ITI va uning natijasi XX asrning ikkinchi yarmidagi ilmiy-texnik inqilob so‘nggi yuz yil davomida ilm-fan rivojlanishining qonuniy natijasi bo‘ldi. Bu inqilobning asosiy belgilari tabiiy va sintetik materiallardan mahsulotlarni ommaviy ishlab chiqarish, mashinalardan keng foydalanish, ishlab chiqarishning konveyerli liniyalari, zavod-avtomat va sanoat robotlarini yaratish bo‘ldi. ITI (Industrial taʼlim institutlari) jahonning ilg‘or mamlakatlarini sivilizatsiyaning industrial bosqichidan postindustrial…
-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA BARQAROR RIVOJLANISH VA ETNO-IJTIMOIY MUAMMOLAR
Barqaror xavfsiz rivojlanish muammolari Barqaror rivojlanish — iqtisodiy va ijtimoiy o‘zgarishlar jarayoni bo‘lib, unda tabiiy resurslardan foydalanish, investitsiyalarni yo‘naltirish, ilmiy-texnik taraqqiyotning yo‘nalishini belgilash, shaxsning rivojlanishi va institutsional o‘zgarishlar bir-biri bilan moslashtiriladi, inson ehtiyojlari va intilishlarini qondirish uchun bugungi va istiqbolli imkoniyatlar kuchaytiriladi. Bulardan maqsad, albatta, kishilarning sifatli yashash darajasini ta’minlashdir. Insoniyatning barqaror xavfsiz rivojlanishi ko‘p…
-
XX ASR OXIRI – XXI ASR BOSHLARIDA GLOBALLASHUV MUAMMOLARI, HARBIY, EKSTREMISTIK VA EKOLOGIK XAVF – XATARLAR
Globallashuv muammolari Globallashuv (globus — Yer shari) deganda umumjahon iqtisodiy, siyosiy va madaniy integratsiyalashuv va unifikatsiyalashuv jarayoni tushuniladi. Globallashuv obyektiv va tizimli jarayon bo‘lib, jamiyat hayotining barcha sohalarini qamrab olmoqda. Iqtisodning globallashuvi natijasida iqtisodiy yuksalish va inqirozlar umumjahon miqyosida global xarakterga ega bo‘lib bormoqda. Zamonaviy axborot tizimlari moliya kapitaliga juda tez harakatlanish, moliya bozoriga esa…
-
1991 – 2017-YILLARDA AFRIKA MAMLAKATLARI
Shimoliy Afrika Shimoliy Afrika mamlakatlariga Misr, Sudan, Liviya, Jazoir, Tunis, Marokash, Mavritaniya va G‘arbiy Sahroyi Kabir kiradi. Misr sivilizatsiyaviy jihatdan ko‘proq Sharqiy O‘rta dengizga mansub bo‘lsa-da, Afrikaning arab mamlakatlari hayotida katta rol o‘ynaydi. XX asr oxiri–XXI asr boshlarida Misr iqtisodiy rivojlanish, qishloq xo‘jaligi, madaniyatda katta yutuqlarni qo‘lga kiritdi, rivojlangan sayyohlik industriyasini yaratdi, mamlakatning valyuta zaxirasi…
-
1991 – 2017-YILLARDA LOTIN AMERIKASI MAMLAKATLARI
XX asr oxirida Lotin Amerikasi mamlakatlari XX asr oxiriga kelib Lotin Amerikasi mintaqasida 34 ta mustaqil davlat va bir necha qaram hududlar mavjud edi. XX asrning ikkinchi yarmida yuz bergan jadal iqtisodiy o‘sishga qaramasdan, Lotin Amerikasi mamlakatlari jahon siyosatining chekka mintaqasi bo‘lib qolmoqda. Asr oxiriga kelib mintaqada ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning neoliberal modeli oldingi o‘ringa chiqdi. Aslida…
-
1991 – 2017-YILLARDA ISROIL DAVLATI VA FALASTIN MUAMMOSI
Isroilning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi 1947-yili BMT Xavfsizlik Kengashi Falastin bo‘yicha rezolutsiya qabul qildi. Unga binoan 1948-yil 1-avgustdan Falastinda ikkita — yahudiylarning Isroil va arablarning Falastin davlatlarini tashkil qilish tavsiya etildi. Isroil yahudiylarning milliy davlati hisoblanadi. U dastlab yahudiylarning milliy o‘chog‘i, boshpanasi sifatida tashkil topdi va shunday bo‘lib qolmoqda. “Vatanga qaytish to‘g‘risida” gi qonunga koʻra, har qanday…
-
1991 – 2017-YILLARDA SURIYA VA IROQ
Suriya 1943-yili Suriya o‘z mustaqilligini e’lon qildi. Bugun u shu qisqa tarix davomidagi eng chuqur siyosiy inqirozni boshdan kechirmoqda. 1970-yili harbiy to‘ntarish orqali hokimiyatga kelgan Hafiz Asad Suriyani 2000-yilgacha boshqardi. Shu davrda mamlakat katta taraqqiyot yo‘lini bosib o‘tdi. Neft va gaz zaxiralari ishga tushirildi, sanoat va qishloq xo‘jaligi rivojlandi, aholi soni ko‘payib, yashash darajasi yaxshilandi.…
-
1991 – 2017-YILLARDA POKISTON VA AFG‘ONISTON
Pokiston 1990-yillari Pokistonda qizg‘in siyosiy jarayonlar va hokimiyatning yuqori pog‘onasida korrupsiya bilan bog‘liq mojarolar davom etdi. Benazir Bxutto hukumati iste’foga chiqarilgandan so‘ng 1990-yili o‘tkazilgan saylovlarda g‘olib chiqqan Musulmon ligasi partiyasining rahbari Navoz Sharif hokimiyatni boshqardi. Ammo 1993-yili prezident G‘ulom Is’hoqxon yangi hukumatni ham korrupsiya va qarindosh-urug‘chilikda ayblab, iste’foga chiqardi. Shu yili bo‘lib o‘tgan saylovlarda g‘olib…
-
1991 – 2017-YILLARDA ERON ISLOM RESPUBLIKASI
XX asr oxirlarida Eron XX asrning ikkinchi yarmi Eron jamiyatida ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy beqarorlik davri bo‘ldi. Ammo aynan shu davrda mamlakat uchun eng muhim voqealar sodir bo‘lib, ular ma’lum ma’noda zamonaviy Eronning taraqqiyot yo‘lini belgilab berdi. Shu davrda Eron Islom Respublikasida muhim siyosiy jarayonlar yuz berib, jahon tarixida ilk bor inqilobiy islom XX asrda butun…
-
1991 – 2017-YILLARDA TURKIYA RESPUBLIKASI
XX asrning 90-yillari–XXI asr boshlarida Turkiyaning siyosiy rivojlanishi XX asrning 80-yillari oxiri–90-yillari boshlarida dunyoda yuz berayotgan siyosiy o‘zgarishlar Turkiyaga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatdi. 1989-yili taniqli islohotchi Turg‘ut O‘zol Turkiya Respublikasi Prezidenti etib saylandi. Saylov to‘g‘risida yangi qonun qabul qilinib, siyosiy partiyalar uchun bir qator yengilliklar yaratildi. Ammo bu imkoniyatdan birinchi navbatda turli islom dini tarafdorlarining…